Thall agus Abhus

Ansin thuas, pictiúr a ghlac mo dheirfiúr in Seattle an tseachtain seo.

Ansin thuas, pictiúr a ghlac mé féin i nGaillimh an tseachtain seo caite.
.

Bean an Rotha

Bhí bia blasta agam sa bhialann thuas, i nGaillimh, an tseachtain seo caite. B’shin mo chéad uair ag ithe tapas, sa tír seo ar aon nós, agus beidh mé á n-ithe arís sa bhialann sin, gan dabht. Is féidir tuilleadh eolais a fháil faoin mbialann anseo.

Ar mo bhealach chuig an mbialann, chonaic mé an roth uisce sa phictiúr sin thuas, taobh leis an gcarrchlós, atá in aice le stáisiún na ngardaí ar Shráid an Mhuilinn sa chathair.

Chuaigh mé ar thóir eolais faoin roth, turas a thug mé chuig an sean-alt seo sa Galway Advertiser. Is léir, ón méid a léigh mé, go bhfuair an abhainn, ar a bhfuil an roth suite, a ainm, Abhainn Madeira, ó Oileán Mháidéara ag Páirc an Mhéara sa chathair, áit a raibh grúdlann tráth den saol, mar a léigh mé anseo.

Ach, an rud a tharraing m’aird, agus mé ar mo thuras eolais, agus an scéal sin sa Galway Advertiser faoin Slaughter-House River léite agam, ná an líne seo a leanas, ón alt seo faoin seamlas a bhíodh sa chathair geábh:

‘This slaughterhouse (or Shlawtherhouse to give it's Galway pronunciation) was well known to local schoolchildren who could hear the bleating animals and who often had to skip over streams of blood in the lane.’

B'fhéidir gur Gaillmheach go smior mé, ach ní haon ionadh go bhfuilim i m’fheoilséantóir!
.

Cnámha an Scéil

Tá aithne agam ar bhean, bean a chuaigh ag tonnmharcaíocht coicís ó shin, agus bean a ghortaigh í féin nuair a fuair sí leadóg sa tsrón óna tonnchlár.

Níor thug sí aird dá laghad ar an tsrón bhocht go dtí Dé Céadaoin seo caite, nuair a chinn sí coinne a dhéanamh leis an dochtúir, ó tharla í fós ataithe. An tsrón a bhí ataithe, chan an dochtúir, ar fhaitíos aon mhíthuiscint ort, a léitheoir.

Fuair sí coinne leis an dochtúir ar an Déardaoin, dochtúir a mhol dí dul go dtí A&E san ospidéal i Leitir Ceanainn, áit a ndeachaigh sí an lá arna mhárach, agus áit inar x-ghathaigh siad an tsrón ataithe.

Dhearbhaigh siad san ospidéal go raibh an tsrón bhocht ataithe briste, agus mholadar obráid san ospidéal i Sligeach, áit a ndeachaigh sí an Luan dár gcionn, agus áit ina raibh leaba agus máinlia ag fanacht léi. Bhí an máinlia ansin le caoi a chur ar an tsrón, ar fhaitíos aon mhíthuiscint ort, a léitheoir.

Le scéal gearr a dhéanamh níos faide, bhí sí féin agus a srón ataithe dheisithe ar ais sa bhaile an tráthnóna céanna agus, cé is moite den aistear dhá uair go leith go Sligeach, bhí sí breá sásta, sílim, leis an gcúram gasta tuisceanach a fuair sí, mar othar poiblí, faoi Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte.

Caithfear creidiúint a thabhairt ó am go chéile, agus corr dea-scéal a roinnt chomh maith céanna.
.

Gan Aird Gan Aire

Ó tharla mé as baile le seachtain anuas, níor éirigh liom freastal ar fheis cheoil Bhun Cranncha, ach tá súil agam go raibh time breá acu siúd a d’fhreastail uirthi.

Mar is eol daoibh, bhí Inis Eoghain faoi bhrón millteanach le déanaí. Níl a fhios agam ar chuidigh an fheis cheoil le hardú meanman de shaghas a thabhairt do phobail na háite ach, cibé scéal é, bhí trácht go leor timpeall an bhaile, dar le fear an tí seo.

Tharla sé go raibh an fear céanna i dtranglam tráchta i mBun Cranncha an tseachtain seo, ceann de laethanta na féile. Sa lána taobh leis, bhí carr le cúigear leaids óga ann. Ní raibh crios sábhála ar an oiread is duine amháin acu.

‘Tell me, lads…’ arsa an Garraíodóir leo, ‘...why aren’t any of you wearing a seat belt?’

Tháinig freagra ó dhuine acu, rud éigin fearacht ‘what’s it to you’, abair, agus thiomáin siad leo.

Mar a tharla sé, bhí an Garraíodóir i gcarrchlós ní ba dhéanaí sa lá, agus chonaic sé ceathrar den chúigear i gcarr eile. Bhí crios sábhála ar an tiománaí an geábh seo, cé nach raibh ar an triúr eile.

‘I took your advice.’ a scairt an tiománaí ar an nGarraíodóir.

‘Good man…’ arsa an Garraíodóir, ‘…and what about the rest of you?’ a d’fhiafraigh sé den triúr eile, é ag meabhrú dóibh gur bhásaigh seachtar ógánach le déanaí i ndrochthimpiste.

‘The way I see it…’ a d’fhreagair duine de na hógánaigh, ‘…they’re up there, and we’re down here, so who’s better off?’

Sea, a léitheoirí. GAGA.
.

I gCuideachta Cairde

An tseachtain seo caite, cuireadh i gcuimhne dom, arís eile, gur féidir pleananna a dhéanamh, ach nach fúinn féin atá sé, shílfeá, an dtiocfaidh na pleananna sin chun críche nó nach dtiocfaidh.

Bhí sé i gceist agam trí lá a chaitheamh i mBaile Átha Cliath ag fámaireacht, agus ar m’fhilleadh dom, bhí sé i gceist agam an deireadh seachtaine a chaitheamh i gCeann Scríbe, i gcuideachta mo neachtanna. Ní mar sin a tharla.

Ar an Satharn, bhí mé sa reilig in Eanach Mheáin ag fágáil slán le Bríd Bn. Uí Chonghaile, bean a chaith 87 bliain ar an saol seo. Ar an Luan, bhí mé ar ais arís sa reilig chéanna, ag fágáil slán le Nuala Nic Con Iomaire, bean nach raibh i ndán di ach níos lú ná leath an méid sin ama a chaitheamh anseo linn.

Cé nach raibh aon ghaol agam leo, thaitin an bheirt bhan sin go mór liom. Ba mhaith liom tuilleadh a scríobh fúthu, ach ní anois díreach. Ba mhaith liom am a chaitheamh le mo chuimhní cinn go fóill.

Táim ar ais i nGaillimh arís inniu, ach is sa chathair atáim an geábh seo, le trí lá a chaitheamh i gcuideachta beirt bhan eile, mná a casadh orm os cionn scór bliain ó shin, nuair a thosaigh ár bpáistí ag freastal ar an naíonra céanna.

Chaitheamar cuid den lá inniu ag siúl ar an bpromanád ar Bhóthar na Trá. Bhí an lá go hálainn, bhí an ghrian go hálainn, bhí an fharraige go hálainn. Shuíomar seal ansin, i gciúnas agus i suaimhneas an chairdis, an triúr againn ag breathnú ar áilleacht an domhain os ár gcomhair.

Is ar Bhríd agus ar Nuala a bhí mo chuimhneamh nuair a chonaic mé an áilleacht sin.
.

An Gorta Mór

Daoibhse thall i Nua Eabhrach, nó fiú daoibhse a bheas ag dul anonn, nó a bheas ann, am éigin an Samhradh seo, b’fhéidir go mbeadh suim agaibh sa taispeántas seo, Ireland’s Great Hunger, taispeántas atá ar siúl i láthair na huaire sa Consulate General of Ireland ar Park Avenue, agus a bheas ann go dtí deireadh Mhí Mheán Fómhair.

‘Ireland’s Great Hunger captures art and history: it offers an urgent message, a new perspective, a remembrance.

Curated from the remarkable collection at Quinnipiac University in Hamden, Connecticut, the exhibition contains art work by major contemporary sculptors, as well as paintings, lithographs, photographs and etchings, and a fascinating selection of rare books and maps, dating from the famine years and earlier.’

Tuilleadh faoin bpictiúr thuas le fáil anseo.
.

Caighdeán Oifigiúil na Gaeilge - Tréimhse 2

Tá tréimhse comhairliúcháin a dó de phróiseas athbhreithnithe an CSA ar an gCaighdeán Oifigiúil ag tosú inniu, 14 Iúil, a léitheoirí.

Is féidir gach eolas a fháil ar shuíomh gréasáin na Roinne anseo, agus, dar leo, cuireann an CSA 'fáilte mhór roimh aiseolas ón bpobal.'

Is í an Aoine, 27 Lúnasa 2010, an sprioc le haghaidh bhur n-aighneachtaí ar ‘Moltaí faoin Ainmfhocal cáilithe agus ginideach’ agus ‘Moltaí faoin ainmfhocal agus ceisteanna ilchineálacha’.

Tapaígí an deis, a chairde na Gaeilge!
.

Gríosú Gréasáin

Ó am go chéile, ní bhíonn fonn orm a dhath a scríobh ná a léamh, agus tosaím ag bogadh rudaí, nó ag glanadh rudaí - ag cartadh a bhím, is dócha.

Cibé scéal é, thosaigh mé ag cartadh i mo bhlag inné, mo leabhairín beag le mo thaobh agam, agus fáil agam ar an idirlíon, áit agus áis ar féidir eolas a fháil faoi nithe nach raibh ar eolas agam roimhe - ach duine bheith airdeallach ar na foinsí, ar ndóigh, mar a mholtar.

Chonaic mé cúpla rud ar bhlag Bhrian Dhaithí Sheáin a thaitin liom, ceann acu siúd nasc chuig an leagan leictreonach d’fhoclóir Dinneen, an nasc anois agam faoi ‘Cuidiú nó Cruinneas Uait?’, thall ansin, ar thaobh na láimhe deise de mo bhlag, a léitheoirí - féach ‘Foclóir Dinneen’. Súil agam nach miste le Brian go bhfuilim, b'fhéidir, ag, ahem, póitseáil uaidh. Sea.

Mo chuimhne, fuair mé liosta naisc Ghaeilge ó mo chara cuidiúil, Conchúr, in Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge i nGaoth Dobhair, bail óna Ché air, agus bhí cuid acu nach raibh agam cheana. Tá ‘Bogearraí na Gaeilge - Liosta K. Scannell’, ‘acmhainn.ie – nuathéarmaí’, agus ‘Canúintí na Gaeilge’ curtha agam anois faoin liosta ‘CnóCu’, chomh maith céanna.

Maidir leis an nasc sin ‘Canúintí na Gaeilge’, feicfidh sibh léarscáil d’Éirinn ar an leathanach sin. Brú ar ainm na Gaeltachta ar mhian libh a canúint a chloisteáil. Tabharfar sibh go dtí an leathanach cuí, ina gcloisfidh sibh cainteoirí ón nGaeltacht sin ag léamh abairtí, nó míreanna, ina gcanúint áitiúil.

Thug mé faoi deara go raibh cnaipe ‘fotha’ agus ‘scaip an scéal seo’ ag Brian ar a bhlag, agus bhí an cnaipe ‘Roinn’ feicthe agam ar leathanaigh Nuacht 24 agus Gaeltacht21 roimhe. ‘Séard a dúirt mé liom féin ‘ba mhaith liomsa ceann acu sin!’, agus, ó tharla mé fiosrach chomh maith le bheith, ahem, santach, thosaigh mé ag cartadh…

Idir léamh leabhairín agus idirlín, tá ‘Lean mo Rámhaille’ agam anois ar thaobh na láimhe deise ansin, más mian libh a leithéid do leanúint a dhéanamh, a léitheoirí.

Agus, más rud go mbuaileann an fonn sibh, nó fiú má bhuaileann, abair, taom buile sibh, beidh sibh in ann mo rámhaille a roinnt le daoine eile, ach brú ar an gcnaipe ‘Roinn’ atá ag bun mo bhlagmhíreanna. Is féidir libh bhur rogha modh roinnte a úsáid, ó tharla liosta ann, ach an cnaipe a bhrú.

Ó tharla mé ag labhairt ar naisc, is aoibhinn liom blag Róislín. Ní raibh a fhios agam, in am, go raibh ‘Lá Déanta Taibhsí Préachán’ (Build a Scarecrow Day) ann ag tús na míosa seo, agus níor éirigh liom ceann a thógáil ag Ceann Scríbe, in am don fhéile, dá thoradh sin. Ah bhuel, b'fhéidir an bhliain seo chugainn...

Agus, más mian libh tuilleadh eolais a fháil ar na ‘Laethanta Saoire i Mí Iúil’, nó fiú más mian libh ciall a bhaint as cothromóid Róislín, ‘GCVN/VN = VA’, cothromóid a bhaineann leis an ainm briathartha agus leis an aidiacht bhriathra, b’fhiú daoibh súil a chaitheamh ar an mír sin uaithi anseo.

Ag gríosú liom, a chairde…
.

Fulaingt

Tá an fón ag dul ó mhaidin, daoine muinteartha linn ag glaoch orainn, ar fhaitíos gur linne duine acu siúd a maraíodh sa timpiste uafásach sin a tharla in Inis Eoghain aréir.

Ní linn, ach tá an baile seo, agus an inis iomlán, faoi bhrón – ochtar caillte, seachtar acu siúd in aon charr amháin, leaids óga; agus fear amháin meánaosta sa charr eile, é ar a bhealach abhaile ón mbiongó, deirtear.

Go sábháiltear sinn, a léitheoirí, ach an mbeidh deireadh go brách leis an scrios seo ar ár mbóithre!

Tá aithreacha, máithreacha, deirfiúracha, deartháireacha, mamónna, deaideonna, col ceathracha, páirtithe - teaghlaigh le croíthe briste ar fud na háite ar maidin. Is leosan atá mo thrua.

Arís eile, tá fulaingt mhillteanach in Inis Eoghain. Go sábhála Cé sinn...
.

An Litriú Caighdeánach

Ó am go chéile, léim alt atá, i mo thuairimse, chomh ciallmhar staidéarach stuama sin go mbíonn orm an scéal a roinnt le daoine ar an bpointe, a léitheoirí. Is amhlaidh a tharla dom an tseachtain seo agus mé ag léamh ailt in Feasta na míosa seo, alt le Brian Ó Baoill dar teideal, ‘An Caighdeán – An Séimhiú srl.’

Anois, tá a fhios agam go bhfuil cuid agaibh, seans, bréan den chaint uile faoin gcaighdeán 'nua' seo, agus tuigim daoibh. Mar sin féin, le bunú an CSA i mbliana, tá deis againn anois ár gcuid a dhéanamh don teanga, ar mhaithe le beatha na teanga, agus ar mhaithe le foghlaimeoirí na teanga, gan cur isteach ná amach ar an gcainteoir, ná ar an scríbhneoir, dúchais.

Cé go bhfuil mo chéad aighneacht istigh agam féin an geábh seo, ní raibh mé ach beo ar éigean, i 1958, nuair a tugadh buntreoir do choiste stiúrtha na bliana sin, buntreoir a mhol ‘an rialtacht agus an tsimplíocht a lorg’, le go mbeadh Caighdeán Oifigiúil simplí againn. Bhuel, ní dóigh liom gur mar sin a tharla, ach tá súil agam gur mar sin a tharlóidh an t-am seo.

Mar sin féin, óna bhfuil cloiste ag Brian Ó Baoill ón gCoiste nua go dtí seo, sé a bharúil nach mbeidh ann ach ‘praiseach eile anuas ar an bpraiseach atá ann cheana féin’. Tá seans gur ‘comhghéilleadh’ idir na canúintí a bheas ann arís, agus mar thoradh air sin beidh ‘Na mílte rialacha, forialacha, eisceachtaí…’ ann, dar leis.

Rinne sé liosta dúinn den sórt rud a tharla cheana leis an gcaighdeánú i 1958, athruithe a tharla de thoradh an chomhghéillte, is dócha. Bhí focail fearacht ‘is gnáth’, ‘go hiondúil’, ‘ach amháin’, ‘más ionann’, ‘murab ionann’, ‘de ghnáth’, ‘is féidir’, ‘mura mbíonn’, ‘i bhformhór’, ‘ní minic’, ‘seachas’, ‘mura’, ‘is iondúil, ‘ní gnáth’, agus ‘móide’ in úsáid go rialta síos tríd an gcaighdeán sin, gan trácht ar líon na n-eisceachtaí atá ann:

aidiachtaí (18 sraith d’eisceachtaí),
ainmfhocail (25 sraith d’eisceachtaí),
foirm an ainmnigh in ionad an ghinidigh (5 sraith d’eisceachtaí),

agus níl ansin uaidh ach sampla beag den phraiseach inar fágadh an foghlaimeoir bocht.

Tá ‘an-imní’ ar Bhrian, agus tuigim dó. Tá an teanga ‘Ró-dheacair…Ró-chasta’ don fhoghlaimeoir, agus tá deis iontach againn anois rud éigin a dhéanamh faoin deacracht agus faoin gcastacht sin, seans nach mbeidh againn arís, b’fhéidir.

Freagra na faidhbe ó Bhrian - ‘Foghlaim na Gaeilge a dhéanamh níos éasca’, trí ‘an gramadach a shimpliú go mór’ agus ‘gan eisceachtaí ná éiginnteacht a bheith ag baint leis an ngramadach simplithe sin.’ Aontaím leis.

Luann sé focail Niall Uí Dhónaill, ón leabhar sin leis, ‘Forbairt na Gaeilge’, leabhair a scríobh sé i 1951, ‘Caithfidh an Ghaeilge a heirí a chur di’; bhí ‘ cúigeachas’ agus ‘canúnachas’ i measc na ‘heirí’ sin luaite ag Ó Dónaill, dar leis. Suimiúil.

Ní ‘lagú’ nó ‘tanú’ na Gaeilge atá i gceist ag Brian, mar, ina fhocail féin, ‘labharfaidh daoine agus scríobhfaidh siad mar is mian leo, mar a rinne riamh, ach beidh caighdeán ann d’fhoghlaimeoiri, do scríbhneoirí a scríobhann d’fhoghlaimeoirí, do gach cáipéis ón tSeirbhís Phoiblí, agus ar fáil d’irisí agus nuachtáin, agus d’aon duine eile gur mian leo go dtuigfeadh an foghlaimeoir é nó í.’

D’fhéadfaí, dar leis, ‘An Litriú Caighdeánach’ a thabhairt ar a leithéid. Anois, nach bhfuil sé sin simplí go leor, a léitheoirí?

Alt iontach ó Bhrian Ó Baoill, agus tagaim leis na moltaí atá scríofa aige. Tá súil agam gur éirigh liom achoimre chruinn a dhéanamh ar a bhfuil scríofa aige ann. Tá i bhfad níos mó ráite aige, agus b’fhiú an t-alt iomlán a léamh. Tá súil agam go ndéana an CSO amhlaidh, agus go dtabharfar aird ar a mholtaí.

I bhfocal Bhrian, ‘B’fhearr a bheith réabhlóideach, dána agus buach, ná cúramach, coimeádach, agus cloíte.’ Maith thú, a chara na Gaeilge!
.

Stop...

...agus breathnaigh ar an áilleacht a bhí le feiceáil taobh amuigh de Cheann Scríbe oíche Dé hAoine.

.

Éaneolaí...

...ag faire éan le héirí na gréine i mBun Cranncha ar maidin.
.

Dul Faoi na Gréine...

...ar Loch Súilí i mBun Cranncha aréir.
.

Sclábhaí nó Saorthoil?

Ní raibh mé ar an eolas faoin bhfeachtas seo sa Fhrainc, feachtas as ar tháinig na ‘oral sex anti-smoking posters’ - ceann acu ansin thuas, a léitheoirí, le ceannteideal ‘"Smoking is to be a slave to tobacco." - go dtí gur léigh mé alt suimiúil le Patrick Hayes ar Spiked ar maidin.

Luann sé, freisin, an feachtas ‘Get Unhooked’, feachtas in aghaidh tobac sa Ríocht Aontaithe as ar tháinig ‘the highest numbers of complaints the advertising standards watchdog has ever received.’, ach mhaígh an roinn sláinte ann go raibh gá leis na fógraí le go dtuigfeadh an pobal an ‘‘controlling nature of addiction to nicotine experienced by smokers every day’.

Tharraing feachtas in aghaidh tobac na Fraince aird, agus gearáin, nach beag, freisin, ach, dar le Marco de la Fuente, an fear a bhí i gceannas ar an bhfeachtas fógraíochta sa ghníomhaireacht fógraíochta BDDP et Fils, "The old arguments – tobacco is bad for you – don't work any more. The message here is that tobacco is a form of submission. In the popular imagination, oral sex is the perfect symbol of submission."

Tharraing Patrick Hayes m’aird i dtreo na dtreoirlínte atá ag an National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) thall, a mholann, dar leis, ‘that all pregnant women should be required to take regular breath tests that monitor carbon monoxide (CO) levels so that health officials can tell if they’re harming their babies by continuing to have a crafty fag or two. And just to be on the safe side, NICE also recommends pregnant women take regular urine and saliva tests.’

Meas tú, a léitheoirí, an bhfuil na feachtais in aghaidh tobac ag dul thar fóir ar fad ar fud an domhain, nó, mar a scríobh Patrick Hayes, ‘The pros and cons of smoking and quitting are best left to people to weigh up for themselves… To buy into the claim that we cannot control ourselves is to shun responsibility for our own personal choices.’?

An bhfuil gá ar chor ar bith le leithéidí na bpóstaer agus na bhfeachtas luaite aige ina alt, nó an fúinn féin é an andúil, is cuma cén andúil í, a sheachaint, agus a thabhairt suas, as ár stuaim féin?
.

Ag Póitseáil

Tharla sé go raibh mé ag útamáil thart ó stáisiún raidió amháin go ceann eile inné, agus thit mo chluasa ar an gclár Barrscéalta an tSamhraidh, clár le Michelle Nic Grianna agus Dónall Mac Ruairí mar láithreoirí aige.

An rud a tharraing m’aird ná go raibh Dónall ag cogarnáil, agus ba léir domsa go raibh rud éigin sórt ‘dána’, b’fhéidir, ag tarlú agus chinn mé bheith páirteach sa, ahem, dánacht sin. Ní raibh a dhath eile le déanamh agam, an dtuigeann sibh.

Cibé scéal é, bhí Michelle críonna, agus d’fhan sise sa stiúideo. Bhí Dónall dána taobh na habhann/farraige, ‘áit éigin i nDún na nGall’, mar a dúirt Michelle cheilteach ón stiúideo. Bhí sé, abair, páirteach le fear eile, fear a bhí ag póitseáil bradán le heangach taobh na habhann, ahem, ‘áit éigin i nDún na nGall’.

Le bheith féaráilte, ní raibh Dónall ag póitseáil bradán, ach bhí sé ann, mar sin féin, i bhfolach agus ag cogarnach, ar mhaithe leis an scéal a fháil d’éisteoirí an chláir, is dóigh liom. Cé nár athraíodh glór Dhónaill ar an gcraoladh, athraíodh glór an phóitseálaí, le nach n-aithneofaí é, an dtuigeann sibh. Níor dheas an rud é an fear bocht a bheith páirteach sa chlár, agus a ghlór á chur in aithne don lucht éisteachta, ná do na báirseoirí. Ní bheadh sé sin ceart ná, ahem, cóir, b’fhéidir.

D’inis an fear gan ainm dúinn faoina cheird, faoin gcaoi ina ndéanann sé an eangach a shocrú mar is ceart trasna na habhann, an méid ama atá i gceist, agus mar sin de. Tá a ‘spot’ féin aige taobh na habhann, an ceann ceannann céanna a bhí ag a athair, ag athair a athar, agus ag athair a sheanathar. Bhí sé dhá bhliain déag nuair a thosaigh sé, agus ‘gnás a bhí ann’, an dtuigeann sibh.

Tá traidisiún ag baint leis, bhfuil a fhios agaibh, a léitheoirí, agus téann an fear seo ann chuile bhliain le go mbeidh an ‘spot’ sin caomhnaithe dá theaghlach. Tá a ‘spot’ féin ag na póitseálaithe traidisiúnta uilig, is cosúil. Bhí eangach eile le feiceáil ann ag Dónall. Fiú agus an ‘floating rope’ acu, rópa atá éasca a fholú ach ‘gaoth beag’ a bheith ann, chonaic Dónall ceann thíos uaidh.

Is don ‘feed’ amháin a bhailíonn an fear gan ainm na bradáin, ach bíonn amanna ann agus d’fhéadfadh suas le dosaen bradán a bheith aige, ceithre cinn déag an ‘ceap’ is mó a bhí aige riamh. Dar leis, bhí bialann ann agus ba chuma cén méid bradán a gheobhadh an póitseálaí sin gan ainm, ‘ceannóidh mise uait iad’ a dúradh leis.

Séasúr scór oíche a bhíonn ann gach bliain, agus is féidir ‘pingin mhaith’ a shaothrú, gan ach uair an chloig oibre, nó mar sin, i gceist chuile oíche. Mar sin féin, bhí an ‘aois ag teacht aige’, mar a dúirt an póitseálaí, agus ní bheadh sé in ann dul ‘ag reáchtáil’ ó na báirseoirí mar a bhíodh, ‘dá dtiocfaí go gasta’ air, an dtuigeann sibh.

‘Caide an bealach éalaithe…?’ a d’fhiafraigh Dónall, sórt amhrais ag teacht air, shíl mé, ‘…b’fhéidir go mba chóir dom fios a bheith agam air sin…’.

Ag an bpointe ama sin, shamhlaigh mé Dónall agus na báirseoirí ag teacht sa mhullach air, é féin ansin lena threalamh ó Raidió na Gaeltachta, an ‘floating rope’ ag bogadh anonn agus anall san uisce, an fear aosta gan ainm, gan glór aitheanta, ‘ag reáchtáil’ ar nós na gaoithe i dtreo an ‘bealach éalaithe’, cibé áit ina raibh sé sin.

Tá clár na Céadaoin le fáil anseo, an píosa le Dónall ag 35.30 nóiméad, tuairisc shuimiúil a mhaireann timpeall 10 nóiméad. Níor mhaith liom an rud iomlán a insint anseo, a léitheoirí, ar fhaitíos go gcuirfí i mo leith gur ghoid mé an scéal, agus ní póitseálaí mise.
.

Áit is Ansa

Beidh clár cúig nóiméad, ón sraith teilifíse Áit is Ansa, ar siúl ar BBC 2 Tuaisceart Éireann, Dé Luain seo chugainn, 12 Iúil, agus beidh an Dr. Ian Malcolm mar láithreoir ar an gclár an geábh seo.

Beidh sé, dar leis féin, ag cíoradh ‘stair Eamhain Mhacha, suíomh tábhachtach inár n-oidhreacht Cheilteach’.

Má bhíonn tú fós i do shuí ag an am, tosaíonn an clár ag 23.25 i.n.
.

Spraoithiomáint?

Fuair mé físeán greamaithe le ríomhphost ar maidin, ceann den teideal 'What Old People Do For Fun'.

Anois, a léitheoirí, níl a fhios agam an é go gceapann an té a chuir chugam an físeán go bhfuilimse sách sean lena aghaidh, nó an é go gceapann an té sin go ndéanfainn a leithéidí seo, mar ní dhéanfainn, ar chor ar bith, bíodh a fhios agaibh.

Seans, nach bhfuil sé ar chor ar bith IP, nó fiú de réir CP, an físeán seo a thaispeáint daoibh, ach chinn mé é a roinnt libh, mar sin féin, ó tharla gur bhain gáire na mná ag deireadh an fhíseáin scairt gháire asam féin, agus ní dochar gáire a roinnt, shílfeá.

Anois, leag uait an roth stiúrtha sin...
.

Teastas i Múineadh na Gaeilge d'Aosaigh

Eolas faoi chúrsa 'Teastas i Múineadh na Gaeilge d’Aosaigh (TMGA)' faoi iamh daoibh, a léitheoirí, díreach mar a fuair mé féin é ar maidin.

'Ar mhaith leat cáilíocht a fháil i dteagasc na Gaeilge do dhaoine fásta? Cuirfear tús le cúrsa páirtaimseartha in OÉ Má Nuad i Méan Fómhair 2010. Ta an cúrsa seo dírithe ar dhaoine atá fostaithe san earnáil seo cheana féin ar mhaith leo oiliúint fhoirmiúil agus cáilíocht a fháil.

Fáilteofar chomh maith roimh dhaoine ar bheagán taithí teagaisc ar mhian leo an Ghaeilge a mhúineadh d’fhoghlaimeoirí fásta.

Spriocdháta d'iarratais: 3.09.2010

Tuilleadh eolais: http://www.nuim.ie/language/courses/cert-irish.shtml

Teil: (01) 708-6417 / 708-3737
.

Róluath

Mar a scríobh mé cheana, bíonn laethanta brónacha againn uile, ag amanna ar leith, b’fhéidir, ar chúis amháin nó ar chúis eile.

San áit a mbíodh mothúcháin áthais, agus ceiliúradh, ar an lá seo tráth den saol, tá brón anois. Is mar sin a bheas, is dóigh liom, go lá mo bháis féin.

Roinnim an dán thíos libh, a léitheoirí, mar nach bhfuil ar mo chumas aon cheo eile a scríobh le lá nó dhó. Is dán é a scríobh mé do chárta cuimhneacháin mo dheirféar, Ciara, cúpla mí i ndiaidh a báis.

Mura miste libh, a léitheoirí, roinnim an dán libh i gcuimhne uirthi inniu, ar a lá breithe. Bheadh sí 33 bliana d’aois, dá mbeadh sí fós linn. Ach níl sí linn, agus sin fáth mo bhuartha inniu.

Róluath

Ní raibh a fhios nuair a tháinig tú chugainn
Nárbh fhada do sheal linn, a chroí,
Go raibh breithiúnas tugtha ag aingle
Gur ar iasacht a bhí tú ó Dhia.

Bhí ábhar do shaoil ar phár Pharthais,
do chinniúint breactha roimh ré,
breith agus bás is gan eatarthu
ach tréimhse do bheatha in am Dé.

Ó d’imigh tú uainne gan choinne,
tháinig deireadh do thuras ‘s do dhán,
aistear álainn go tubaisteach gearrtha,
tú sciobtha ó chairde ‘s ó chlann.

Scríobh tú do scéal inár gcroíthe,
é deartha go domhain ‘s go deo,
sé giorracht d’aiste a fhágann
muid uile ag sileadh na ndeor.
.

Sligeach 1-14 Gaillimh 0-16

Ah bhuel....

Comhghairdeas ó chroí le Sligeach, a Dhubhaltaigh!

Cluiche iontach.

Ar aghaidh libh anois!
.

Mo Ghrá Gael

An fear singil tú? An bhfuil tú ag lorg grá? Tá duine éigin ag iarraidh cloisteáil uait, a chara...

No, ní mise, a léitheoirí! Tá mo gharraíodóir agamsa cheana, ach tharla sé go raibh mé ag útamáil thart ar shuíomh Chiste Craoltóireachta na Gaeilge ar maidin, agus tháinig mé ar an nuacht thíosluaite.

'An Gaeilgeoir singil thú ag lorg grá do chroí? An mbeadh suim agat a bheith mar láithreoir ar shraith úr teilifíse, maoinithe ag an Chiste Craoltóireachta Gaeilge, ‘Mo Ghrá Gael’, do TG4?

Is mian le Waddell Media fear singil a aimsiú, idir aoiseanna 25 – 32, le bheith mar láithreoir nuair a dhéanann beirt singil (leaid agus cailín) turas bhóthair timpeall na tíre ag cuardach grá a gcroíthe.

Má shíleann tú gur tusa an té is oiriúnaí agus fonn ort dul faoi trial scannánaíochta, déan teagmháil le Muireann McGinty muireann@waddellmedia.com nó Sara Ní Chioireáin sara@waddeelmedia.com nó cuir scairt ar +44 (0)2890 427646'

Tuilleadh eolais le fáil anseo. Anois, ná habair nach mise de shíor ag iarraidh scéalta grá a scaipeadh ar fud an domhain...
.

Scríbhneoireacht Scripte

Scéal eile a chonaic mé ar Gaelport a bhuí le Nuacht 1, ach a tháinig ón Irish Times ar dtús, feictear dom, ó alt le Pól Ó Muirí:

'Tá TG4, BBC Tuaisceart Éireann agus an Ciste Craoltóireachta Gaeilge i mBéal Feirste ar lorg scríbhneoirí Gaeilge atá ina gcónaí sa Tuaisceart le páirt a ghlacadh i scéim úrnua i scríbhneoireacht scripte don teilifís. Suas go seisear scríbhneoirí atá á lorg...

Is trí cheardlanna i mBéal Feirste thar tréimhse sé mhí a bheidh oiliúint le fáil ag na rannpháirtithe agus gheobhaidh siad “tacaíocht rialta agus aischothú” ó theagascóirí. Is é an comhlacht The Script Factory a bheidh i mbun an chúrsa, a dúirt sí, agus Alison Lumb agus Rob Ritchie mar phríomhtheagascóirí, beirt a raibh taithí mhór acu ag obair ar chláir don BBC agus ITV. Díreoidh an bheirt ar stuáil scéil, struchtúr, forbairt carachtar, dialóg, ton, luas agus riachtanais na gcraoltóirí.'

Tuilleadh eolais ón ILBF le fáil anseo.

Mo chuimhne, más mian leat do thacaíocht a thaispeáint do Chiste Craoltóireachta na Gaeilge, is féidir leat d'ainm a chur leis an achainí seo ó Choncubar Ó Liatháin.
.

Mo Theach, Do Theach

Scéal a fuair mé ar shuíomh ghréasáin Gaelport, ach scéal a chonaic mé ar dtús ar Nuacht 1, agus ar féidir tuilleadh eolais a fháil faoi ó Waddell Media anseo.

'Tá Waddell Media ag lorg iarratais ó Ghaeilgeoirí don tsraith nua Mo Theach, Do Theach, sraith de sé pháirt atá maoinithe ag an Chiste Craoltóireachta Gaeilge do TG4.

Má tá tú bréan de do shaol agus má theastaíonn briseadh beag uait nó fiú má tá fonn ort rud éigin nua a thriail ar feadh tréimhse bheag ama b’fhéidir go mbeadh spéis agat sa chlár nua atá á chur le chéile ag Waddell Media do TG4.

Is éard atá i gceist leis an gclár ná malairt tí ar feadh tréimhse ghearr agus go mbeidh malairt saoil ann chomh maith mar go mbeidh ar na rannpháirtithe taithí a fháil ar gach gné den saol an duine ar bhabhtáil siad leo.

Más lánúin, teaghlach, nó cairde ag lorg laethanta saoire Samhraidh eachtrúla éagsúla tú agus má tá suim agat, bí i dteagmháil le muireann@waddellmedia.com nó sara@waddellmedia.com nó téigh chuig an suíomh Gréasáin.'

Saoire dheas do dhuine nó dhó agaibh, a léitheoirí, b'fhéidir...
.