Seans ar bith a fhaighim, caithim am ag labhairt le seandaoine.
Mo chuimhne, níl dúil agam san fhocal sin ‘seandaoine’. B’fhearr liom, mura miste libh, a léitheoirí, rud éigin fearacht ‘bean shaolach’ a úsáid. Feictear dom gur deise i bhfad an léargas a thugann an focal ‘ saolach’ dúinn ar an té le heolas a dtaithí ar an saol acu le roinnt linn.
Cibé scéal é, bhí mé ag caint le bean le déanaí, bean le ceithre scór bliain, ar a laghad, caite aicí ar an saol seo. Tharla sé gur luaigh mé léi gur thug mé faoi deara go raibh, timpeall na háite seo ar aon nós, go leor buachaillí á mbreith na laethanta seo, seachas leanaí baineanna, an dtuigeann sibh.
‘Must be a war coming,’ arsa mo chara saolach.
Láithreach bonn, ghéaraigh mo chluasa a n-éisteacht, agus d’fhiafraigh mé, ‘Why do you say that?’
‘More boys than girls are born before a war…’ arsa sí, ‘…to replace the boys that are lost during the war.’
‘You think that Nature knows about wars in advance?’ a d’fhiafraigh mé féin.
‘Well, our Lord probably does.’ a d’fhreagair sí.
Agus, sin agaibh é arís, a léitheoirí. Níl a fhios aici cén bunús atá leis an scéal, ná cé chomh fíor is atá sé, ach amháin gur chuala sí é ráite go minic agus í ag fás aníos.
Seo alt nó dhó nó trí daoibh, agus fágfaidh mé fúibh féin é céard a chreideann sibh - an míthuairim, míthuiscint nó míthuar a chuala mé ó mo chara saolach?
.
Lá Teaghlaigh na Nollag ar an Iúr
2 days ago
Cad déarfá leis an focal seanóir? (as ar eascair seanadóir lá den tsaoil, sular náiríodh an teideal uasal sin!)
ReplyDeleteIs spéisiúil a tuairim, pé scéal é. Ach sna cogaí anois, níl aon chosaint ann do mhná ach oiread.
Cé gur focal deas é 'seanóir', a Aonghuis, creidim gurb é an chuid 'sean' sin den fhocal a bhí mé ag iarraidh a sheachaint.
ReplyDeleteNíl aois i gceist le 'aos', agus airím 'taithí' seachas 'aois' san fhocal 'saolach'.
@ 'níl aon chosaint ann do mhná ach oiread' - faraor géar, ach nach maith atá a fhios agam é sin, a chara.
Cnuasfhocal is ea aos, domhsa.
ReplyDeleteSin an toisc gur mhol mé seanóir.
Táim amhrasach faoi athrú focail ar mhaithe le dímheas a sheachaint. Mura chothaítear an meas, is cuma faoin athrú focail. (Féach cás an lucht siúl in Éirinn, a bhfuil an ainm Béarla athraithe trí nó ceithre uaire le mo linnse; ach doicheall follasach rompu fós forleathan)
Ní ar mhaithe le dímheas a sheachaint a bhí uaim m'fhocail féin a fháil, a Aonghuis. Tá go leor 'pc'áil' ann na laethanta seo, cnuasfhocail go rialta á athrú ar an mbonn sin, ach ní hé sin m'aidhm sa chás seo.
ReplyDeleteAgus tá an ceart iomlán agat maidir le 'aos', go raibh maith agat -is cnuasfhocal é, agus ní fheileann sé. Tá sé athraithe agam anois.
Saolach, scéalach.
ReplyDeleteIs maith liom é! Gura fada buan d'fhoinsí saolacha!
Agus is maith liom 'saolach scéalach' - maith thú!
ReplyDeleteMo chuimhne, bhain mé úsáid as an bhfocal 'pléascórn' le mo chuairteoirí óga an tseachtain seo caite, agus thuig siad é ar an bpointe boise!
An tuiscint atá agamsa ar a scéal ná nach mbíonn go leor le déanamh acu nuair a bhíonn an iomarca buachaillí ann gan chailíní, agus sin an fáth go dtosaíonn a lán cogaí.
ReplyDeleteBeidh (agus tá cheana) i bhfad níos mó buachaillí sa tSín ná cailíní, mar gheall ar a bpolasaí uafásach 'leanbh amháin' agus cuireann sin imní orm. Cad a déarfá faoi Taiwan?
Áit ar bith ina bhfuil 'son preference' nó 'female deselection' i bhfeidhm, a Shéamais, is dóigh liom go mbeidh fadhbanna ollmhóra acu amach anseo.
ReplyDeleteTá an comhghleacaí Síneach a bhí agam cinnte nach bhfuil ann ach ceist ama go mbeidh cogadh i Taiwan. Tá rún aige fanacht abhus go dtí go mbíonn sé thart.
ReplyDelete