An Lyncháil Sin

Ach an oiread le go leor daoine eile le suim acu inár dteanga dhúchais, léigh mé an píosa sin a scríobh Declan Lynch san Indo an tseachtain seo caite.

Anois, tá a fhios agam go bhfuil daoine ann a mholfadh go scríobhfaimis litreacha le gearán a dhéanamh faoin alt agus, b’fhéidir, baghcat a dhéanamh ar an bpáipéar ag an am céanna, ach nílim ar dhuine de na daoine a dhéanfadh a leithéid. Má cheapaim go bhfuil ionsaí ‘en masse’ de chineál ar bith á dhéanamh ar dhuine de thoradh a chuid tuairimí a roinnt, fiú agus na tuairimí sin maslach ar mo thuairimí féin, bím rud beag amhrasach.

Creidim go mór go bhfuil sé de cheart ag chuile dhuine againn ár gcuid tuairimí a roinnt go daonlathach, agus fiú mura n-aontaím leis na tuairimí a roinntear, cosnóidh mé an ceart sin go lá mo bháis, tá súil agam, a fhad agus nach bhfuil na tuairimí sin ag cothú foréigin de shaghas ar bith. I mo thuairim.

Tá tíortha ann fós nach dtugann an ceart do dhaoine a bheith saor lena mbriathra, agus tá reiligiún ann a chuirfeadh ‘fatwah’ i bhfeidhm ar an té a labhródh amach i gcoinne a dtuairimí, nó ar an té a scríobhfadh ar dhóigh a d’fheicfí ‘masla’ á dhéanamh ar an reiligiún sin. An bhfuil an ceart sin acu, meas tú?

Táim amhrasach, mar shampla, faoi dhlíthe ar bith a bhaineann le diamhaslú, mar go bhfeicim fadhbanna lena leithéidí. Mura n-aontaíonn duine, abair, le reiligiún ar leith, agus más mian leo labhairt amach ina choinne mar gheall go n-airíonn siad go bhfuil ‘ionsaí’ á dhéanamh san áit a bhfeiceann duine eile ‘toil cibé Cé’ á dhéanamh, an bhfuil sé de cheart ag an reiligiún sin beatha an duine a chur i mbaol de thoradh a thuairimí a roinnt? Agus, cén tuairim í an tuairim cheart? I do thuairim.

Cá bhfios dúinne nach bhfuil an ‘we Irish’ agus an ‘vast majority of us’ a luaigh Declan ina alt ag aontú lena thuairimí, ach go bhfuil faitíos orthu labhairt amach? Agus fiú má tá Declan leis féin ina thuairimí, nach iomaí duine, ar an taobh eile den scéal, atá ag scríobh amach ar mhaithe leis an teanga chomh maith céanna? Cé acu is cirte? I do thuairim.

Tá tromaíocht curtha i bhfeidhm ag páirtithe agus ag grúpaí éagsúla sa tír seo ar dhaoine le fada an lá; tuairimí briste brúite le brúidiúlacht nó le bulaíocht a fuair beatha agus tacaíocht ó cheannasaíocht leithleach, a bhíodh go mion minic ag feidhmiú ar mhaithe leo féin amháin.

Ní maith liom, ar chor ar bith, an dóigh ar chuir Declan a phointí ar phár, ach tá an ceart sin aige, fiú mura gcreidtear go bhfuil an ceart aige. Ní hiad tuairimí Declan atá mo spreagadh chun pinn inniu, mar nach fiú dom, i mo thuairim, oiread is nóiméad de mo theanga dhúchais a chaitheamh ag plé leis na focail rámhailleacha sin a chuir sé os mo chomhair an tseachtain seo caite.

Ach, ní dóigh liom go bhfuil gá dá laghad le feachtas ar bith ina choinne, Tá ár dteanga dhúchais ag maireachtáil in ainneoin leithéidí Declan le fada an lá. Ní neart go cur le chéile, ach ní gá go mbeadh an neart sin naimhdeach ná nimhneach. Déan neamhaird den Lyncháil. Ní bhaineann sé linn. I mo thuairim.
.